Walter Gropius

De Duiste architect Walter Gropius werd op 18 mei 1883 geboren in Berlijn en overleed op 86-jarige leeftijd in Boston. In 1919 was hij de oprichter en directeur van het Bauhaus, een toongevende academie voor beeldende kunstenaars, ambachtslieden en architecten. Bovendien speelde Gropius een belangrijke rol in de opkomst van de Moderne Beweging.

Leerweg
Walter Gropius werd in een familie van welgestelde architecten geboren. Ook zijn broer Martin Gropius was architect. In 1903 begon Gropius zijn studie bouwkunde, eerst in Munchen en later in Berlijn. Zonder diploma verliett hij vier jaar later de opleiding. Nadat hij een aantal reizen door Europa had gemaakt, ging hij als assistent en opzichter werken in het atelier van Peter Behrens, waar ook grote talenten als Ludwig Mies van der Rohe en Le Corbusier werkten. Deze baan dankte Gropius aan de mecenas en oprichter van het Museum Folkwang, Karl Ernst Osthaus.
 
Zelfstandig
In 1910 begon de architect voor zichzelf met als belangrijkste medewerker Adolf Meyer. Omdat Gropius een slechte tekenaar was, was hij gedurende zijn gehele carrière op medewerkers aangewezen om zijn ideeën vertalen in gebouwen. Uit de samenwerking met Meyer kwam onder andere het ontwerp voor de schoenleestenfabriek Fagus (1914) voort. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het werk belemmerd, maar vanaf 1918 sloot Gropius zich aan bij de door Bruno Taut opgerichte Arbeitsrat für Kunst. Nadat Gropius in 1919 het voorzitterschap van Taut heeft overgenomen, formuleerde hij de nieuwe doelstelling van de arbeidsraad als 'het samengaan van de kunst onder de vleugels van een grote bouwkunst'. Gropius wilde de scheiding tussen kunst en ambacht opheffen en kunstenaars, handwerkers en industriële bedrijven laten samenwerken om gezamenlijk tot betere producten te komen.

Bauhaus
Behalve voorzitter van de Arbeitsrat für Kunst werd Gropius na de oorlog ook directeur van de Groothertogelijke school voor Kunst en Nijverheid. Hij volgde hiermee Henry van de Velde op en liet de school in 1919 samen met de Hogeschool voor Beeldende Kunsten verder voorbestaan als Das Saatliches Bauhaus Weinmar. De periode als directeur van het Bauhaus is de meest creatieve en productieve uit de carrière van Gropius geweest. Na een conflict met de stad Weimar besloot Gropius in 1925 de school te sluiten, om deze een jaar later te heropenen in een door hemzelf ontworpen schoolgebouw in Dessau. Deze nieuwe school werd een statement voor zijn theorieën: asymmetrie in de gevels, een zuivere functionele indeling en het typerende gebruik van glas.

Werk
De belangrijkste werken van Gropius stammen uit de periode na de oprichting van Bauhaus Dessau. In 1926 en 1928 realiseerde Gropius zijn eerste grote woningbouwproject voor de wijk Töten bij Dessau. Hij maakt hierbij gebruik van geprefabriceerde elementen van gewapend beton en geplande bouw. Later kreeg Gropius de leiding over het project Dammerstock in Karlsruhe (1928-1929) en ontwikkelde hij een concept voor een 'totaaltheater' voor Erwin Piscator. In 1928 droeg hij de leiding van het Bauhaus over aan Hannes Meyer en verhuisde naar Berlijn. In Berlijn ontwierp hij twee galerijflats en had de leiding over het Siemensstadt-project 1929-1930.

Verenigde Staten
Net als de Eerste Wereldoorlog, had ook de Tweede Wereldoorlog de nodige gevolgen voor Gropius. Onder druk van het Duitse bewind emigreerde Gropius in 1934 naar Engeland. Wanneer hem in 1937 een leerstoel voor architectuur wordt aangeboden aan de Harvard University in Cambridge vertrek hij naar de VS, waar hij onder meer samenwerkte met Marcel Breuer en Konrad Wachsmann.

Ook in Amerika bleef Gropius zoeken naar mogelijkheden zijn ideeën te verspreiden. Hiertoe richtte hij in 1946 samen met jonge architecten de werkgemeenschap The Architects Collaborative (TAC) op, welke uitgroeide tot een van de grootste architectenbureaus ter wereld met belangrijke medewerkers als Jean B. Fletcher, Norman Fletcher en Ieoh Ming Pei. Het bureau heeft voor de wereldwijde verspreiding van ideeën en producten van de moderne beweging gezorgd.

Bronnen:www.wikipedia.org/wiki/Walter_Gropius (1 maart 2007).
P. Gössel en G. Leuthäuser, Architectuur van de 20ste eeuw, Taschen, 2005, p. 579-580.
G. Lupfer en P. Sigel, Gropius, Taschen, 2005, p. 7-15.

Quotes Walter Gropius

Architecture begins where engineering ends.

If your contribution has been vital there will always be somebody to pick up where you left off, and that will be your claim to immortality.

Only work which is the product of inner compulsion can have spiritual meaning.

Our guiding principle was that design is neither an intellectual nor a material affair, but simply an integral part of the stuff of life, necessary for everyone in a civilized society.

Specialists are people who always repeat the same mistakes.

Bronnen: http://www.brainyquote.com/quotes/authors/w/walter_gropius.html#YKzib7L9OElk7sXL.99

Bronnen: Foto's NAI